Các trò chơi luyện phát âm cho trẻ có thể hỗ trợ kích thích ngôn ngữ và điều chỉnh tốt về khả năng phát âm, giúp trẻ phát triển toàn diện hơn về kỹ năng giao tiếp. Ngoài ra, những trò chơi này cũng tạo điều kiện cho trẻ vui chơi, thư giãn thoải mái, giúp trẻ gia tăng sự tự tin và hòa đồng hơn với bạn bè, người thân.
Theo nghiên cứu nhận thấy, tốc độ phát triển ngôn ngữ của mỗi trẻ nhỏ là khác nhau. Có những trẻ biết nói từ rất sớm nhưng cũng có trẻ chậm nói, gặp khó khăn trong quá trình học và sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp, trò chuyện với những người xung quanh.
Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp quan trọng và rất cần thiết đối với mỗi con người. Tuy nhiên, đối với trẻ nhỏ, do nhiều lý do khác nhau nên trẻ có thể học hỏi, phát triển ngôn ngữ, phát âm không rõ ràng, rành mạch.
Tình trạng này có thể do ảnh hưởng của sự chưa hoàn thiện về các bộ phận phát âm và sẽ dần được cải thiện tốt theo thời gian. Tuy nhiên, theo lời khuyên của các chuyên gia thì việc luyện và điều chỉnh phát âm cho trẻ cần được thực hiện ngay từ sớm để giúp trẻ có thể hình thành ngôn ngữ một cách cụ thể, rõ ràng, chính xác.
Các trò chơi luyện phát âm cho trẻ là một trong các biện pháp hữu hiệu vừa giúp trẻ được vui chơi, thư giãn, vừa hỗ trợ rèn luyện và cải thiện tốt khả năng phát âm, sử dụng ngôn ngữ ở trẻ, đặc biệt là những trẻ ở độ tuổi từ 2 đến 5 tuổi. Thông qua các trò chơi đơn giản, hấp dẫn có thể thực hiện ở nhiều không gian khác nhau sẽ giúp trẻ gia tăng sự kết nối với mọi người xung quanh và có thêm nhiều kiến thức, mở rộng ngôn ngữ, cải thiện phát âm hiệu quả.
Cụ thể một số lợi ích vượt trội khi áp dụng các trò chơi luyện phát âm cho trẻ như:
Các trò chơi luyện phát âm cho trẻ mang đến rất nhiều lợi ích đối với khả năng sử dụng ngôn ngữ, giao tiếp và cả về nhiều khía cạnh khác của đời sống. Chính vì thế, các bậc phụ huynh cùng với giáo viên dạy trẻ cần tìm hiểu và áp dụng tốt các trò chơi luyện phát âm để giúp trẻ nhỏ phát triển toàn diện hơn, hỗ trợ trẻ dễ dàng trong việc chỉnh sửa, cải thiện tốt các những sự hạn chế về việc phát âm, sử dụng ngôn ngữ.
Bên cạnh việc hỗ trợ trẻ học tập theo các chương trình giáo dục cụ thể thì thông qua các trò chơi thư giãn, vui nhộn cũng có thể giúp trẻ phát triển tốt hơn về các kỹ năng cần thiết của cuộc sống. Như đã chia sẻ, những trò chơi luyện phát âm cho trẻ mang đến rất nhiều lợi ích và cần được áp dụng sớm trong độ tuổi mầm non để trẻ có thể hình thành ngôn ngữ và phát triển toàn diện hơn.
Dưới đây là gợi ý chi tiết về một số trò chơi luyện phát âm bổ ích và phù hợp cho trẻ nhỏ:
“Chi chi chành chành” là một trong các trò chơi dân gian quen thuộc được rất nhiều trẻ em yêu thích. Bên cạnh việc hỗ trợ giải trí và giúp trẻ nhỏ kết nối thêm nhiều bạn bè thì trò chơi này còn có tác dụng luyện phát âm rất hiệu quả cho trẻ mầm non và cả tiểu học.
Trò chơi này mang đến sự hấp dẫn và hứng thú cho nhiều trẻ nhỏ bởi nó không chỉ đòi hỏi sự nhanh nhẹn mà còn có sự kết hợp giữa các bài thơ với giai điệu vui tươi, trong trẻo. Nhờ thế mà trẻ nhỏ được luyện tập tốt về phát âm, rèn luyện khả năng nói những từ láy một cách dễ dàng và chính xác hơn.
Chuẩn bị: Để có thể tham gia trò chơi này, những người chơi cần phải học thuộc bài thơ Chi chi chành chành.
“Chi chi chành chành
Cái đanh thổi lửa
Con ngựa đứt cương
Ba vương ngũ đế
Cấp kế đi tìm ù à – ù ập!”
Cách chơi:
Trò chơi “Chi chi chành chành” có thể chơi vào bất kỳ lúc nào rảnh rỗi, số lượng người chơi cũng không có quy định cụ thể, chỉ cần có tối thiểu 2 người. Do đó, vào những lúc rảnh, ba mẹ có thể cùng con cái vui chơi, giải trí bằng trò chơi này và hãy dạy trẻ cách đọc thơ đúng, phát âm rõ ràng để trẻ cải thiện khả năng ngôn ngữ hiệu quả hơn.
Trò chơi luyện phát âm “Kéo cưa lừa xẻ” có thể giúp trẻ cải thiện khả năng ăn nói, phát âm rõ ràng và chính xác hơn. Đồng thời, nó còn giúp trẻ gia tăng kết nối tốt với những người xung quanh, cải thiện sự tự tin và hòa nhập cộng đồng hiệu quả.
Chuẩn bị: Cũng tương tự như trò chơi “Chi chi chành chành”, người chơi cũng cần học thuộc bài đồng dào “Kéo cưa lừa xẻ” để tham gia trò chơi linh hoạt hơn.
“Kéo cưa lừa xẻ
Ông thợ nào khoẻ
Về ăn cơm vừa
Ông thợ nào thua
Về bú tí mẹ”
Hoặc bài:
“Kéo cưa lừa kít
Làm ít ăn nhiều
Nằm đâu ngủ đấy
Nó lấy mất cưa
Lấy gì mà kéo”
Cách chơi:
Trò chơi “Thổi bóng bay” giúp trẻ học được cách lấy hơi, kéo dài hơi thở. Đồng thời, bằng động tác chu môi để thổi sẽ giúp trẻ cải thiện tốt hoạt động của các bộ phận liên quan đến phát âm, ví dụ như môi, lưỡi, răng, hàm,…
Trẻ có thể tự tham gia trò chơi này một mình nhưng để tăng sự hứng thú và hấp dẫn ở trẻ nhỏ, ba mẹ và thầy cô cần cùng chơi với trẻ hoặc tạo điều kiện để trẻ có thể vui chơi cùng các bạn đồng trang lứa. Bằng cách này trẻ không chỉ cải thiện tốt khả năng phát âm mà còn phát triển tốt hơn về các kỹ năng, hoạt động của những bộ phận trên cơ thể.
Chuẩn bị: Những quả bóng bay hoặc bóng có khối lượng nhẹ dùng để thổi được.
Cách chơi:
Việc cho trẻ tham gia trò chơi “Nu na nu nống” cũng được xem là một trong các cách giúp phát triển, rèn luyện ngôn ngữ phát âm hiệu quả ở mỗi trẻ nhỏ. Hơn thế, đối với trò chơi này, còn có thể giúp cho trẻ cải thiện sự tự tin, trẻ sẽ nói lưu loát và nhạy bén hơn trong việc quan sát, chú ý lắng nghe và hành động.
Trò chơi này cũng sẽ trở nên thú vị và hấp dẫn hơn nếu có nhiều trẻ nhỏ tham gia. Nếu có thể hãy cho trẻ vui chơi ở ngoài trời để giúp trẻ thoải mái di chuyển và tiếp xúc với môi trường xung quanh tốt hơn.
Chuẩn bị: Cũng tương tự như các trò chơi dân gian khác, để có thể tham gia vào trò chơi “Nu na nu nống”, trẻ nhỏ cần phải học thuộc và rõ bài thơ sau:
“Nu na nu nống
Thấy động mưa rào
Rủ nhau chạy vào
Chạy ! Chạy ! Chạy! Chạy”
Cách chơi:
Bên cạnh các trò chơi luyện phát âm được gợi ý trên thì “Dung dăng dung dẻ” cũng là một lựa chọn phù hợp để rèn luyện và phát triển ngôn ngữ, cải thiện phát âm hiệu quả cho trẻ, nhất là trẻ dưới 5,6 tuổi. Trò chơi này hỗ trợ gia tăng vốn từ cho trẻ nhỏ, giúp trẻ nâng cao khả năng vận động và xây dựng tốt các mối quan hệ lành mạnh, bền chặt.
Trò chơi này cần có sự tham gia của nhiều người chơi, tối thiểu khoảng 5 đến 7 bạn. Mọi người cùng nắm tay lại với nhau để có thể cùng chơi và cùng ca hát, vui chơi thoải mái.
Chuẩn bị: Để tham gia trò chơi, các bạn cần học thuộc bài thơ “Dung dăng dung dẻ”
“Dung dăng dung dẻ
Dắt trẻ đi chơi
Đến ngõ nhà trời
Lạy cậu lạy mợ
Cho cháu về quê
Cho dê đi học
Cho cóc ở nhà
Cho gà bới bếp
Xì xà xì xụp”
Cách chơi:
Nhờ vào trò chơi này mà trẻ nhỏ có thể tập luyện được cách phát âm chuẩn các âm vị trong câu và đọc được một cách lưu loát, rành mạch hơn. Bên cạnh đó, thông qua việc học và đọc các bài đồng dao cũng giúp trẻ nhỏ nâng cao khả năng ghi nhớ, cảm nhận rõ hơn về tính nhạc và gia tăng các hoạt động thể chất.
Chuẩn bị: Người tham gia vào trò chơi cần học thuộc bài đồng dao “Lộn cầu vồng”
“Lộn cầu vồng
Nước trong nước chảy
Có cô mười bảy
Có chị mười ba
Hai chị em ta
Ra lộn cầu vồng”
Cách chơi:
“Chiếc túi kỳ diệu” không đơn thuần là trò chơi luyện phát âm hiệu quả và vui nhộn cho trẻ nhỏ mà còn hỗ trợ phát triển về ngôn ngữ, mở rộng vốn từ, giúp trẻ biết nói nhanh và rõ ràng hơn. Bằng cách này trẻ vừa được vui chơi và được tiếp xúc với nhiều từ ngữ, từ vựng khác nhau để có thể gia tăng khả năng ghi nhớ và sự tập trung của trẻ.
Chuẩn bị:
Cách chơi:
Cũng tương tự như trò chơi “Thổi bóng bay”, trò “Thổi nước nóng” cũng giúp trẻ rèn luyện và phát triển tốt các hoạt động của những cơ quan phát âm, từ đó hỗ trợ trẻ sử dụng ngôn ngữ hiệu quả, chuẩn xác hơn. Khi thổi trẻ sẽ phải vận dụng tốt cơ môi, lưỡi và cả hơi thở để tạo ra lực thổi phù hợp, giúp trẻ cải thiện khả năng phát âm tốt hơn.
Chuẩn bị: Ly nước ấm
Cách chơi:
“Hãy chọn tôi” cũng là một trong các trò chơi mang đến nhiều lợi ích đối với việc luyện phát âm cho trẻ nhỏ, giúp trẻ nâng cao khả năng nhận diện chữ cái và tập đọc, tập nói tốt hơn. Đây được xem là một cách hiệu quả giúp trẻ vừa học vừa chơi, từ đó hỗ trợ cải thiện các khiếm khuyết về lời nói, phát âm, giúp trẻ giao tiếp linh hoạt hơn.
Chuẩn bị: Thẻ chữ cái
Cách chơi:
Trẻ em rất thích quan sát mọi thứ diễn ra xung quanh và có xu hướng muốn bắt chước theo các âm thanh, hành động và lời nói nghe được bên ngoài. Điều này khiến cho trẻ cảm thấy thú vị và gần gũi hơn với cuộc sống của hiện tại.
Bằng trò chơi này, trẻ nhỏ cũng sẽ dần gia tăng nhận thức với những điều xảy ra xung quanh cuộc sống của chính mình, biết thêm về nhiều loài động vật hoặc những âm thanh thú vị xuất hiện hàng ngày. Khi trẻ nhỏ có thể bắt chước được những tiếng kêu của con vật hoặc những tiếng còi xe, những âm thanh phát ra từ các phương tiện giao thông cũng giúp trẻ phát triển ngôn ngữ hiệu quả, cải thiện phát âm tốt hơn.
Đặc biệt, trò chơi này không cần chuẩn bị các dụng cụ hỗ trợ cũng không phải học thuộc bất kỳ bài thơ hoặc bài đồng dao nào. Trẻ nhỏ chỉ cần tương tác trực tiếp với ba mẹ, giáo viên hoặc những người lớn tuổi hơn cũng giúp trẻ có thể vui chơi, học tập hiệu quả.
Cách chơi:
Bài viết trên đây đã giới thiệu cho bạn đọc về một số trò chơi luyện phát âm hiệu quả và đơn giản dành cho trẻ em. Trong giai đoạn trẻ đang phát triển về ngôn ngữ, các bậc phụ huynh nên dành nhiều thời gian để quan tâm, trò chuyện và vui chơi cùng trẻ để tạo cho trẻ nhiều cơ hội học tập, nâng cao tốt các kỹ năng cần thiết để phát triển toàn diện hơn trong tương lai.
