Các vấn đề ô nhiễm môi trường, thiên tai, bão lũ diễn ra với tần suất và cường độ ngày càng tăng. Trẻ em không phải là đối tượng nằm ngoài sự ảnh hưởng của các vấn đề này. Vì thế, giáo dục môi trường cho trẻ mầm non là việc làm cần thiết và đóng vai trò quan trọng.
Nguyên nhân hàng đầu dẫn đến việc môi trường ngày càng trở nên ô nhiễm nghiêm trọng hơn, chính là do con người thiếu ý thức và hiểu biết. Nếu trẻ em sớm được hình thành nhận thức về bảo vệ môi trường, chắc chắn tình trạng ô nhiễm môi trường sẽ được cải thiện.
Hình thành nhận thức bảo vệ môi trường từ bé (Ảnh: Freepik)
Ngay từ bé, nếu trẻ được dạy cách sử dụng tiết kiệm các nguồn tài nguyên thiên nhiên, hình thành nếp sống có ý thức tốt đối với môi trường và được tiếp xúc với môi trường sống thực tiễn, thì khi lớn lên, tư duy về sự phát triển bền vững sẽ giúp ích trong công cuộc giảm thiểu biến đổi khi hậu trên thế giới.
Giáo dục môi trường cho trẻ mầm non còn giúp trẻ sớm nhận biết được những thứ xung quanh và vai trò của chúng đối với cuộc sống hàng ngày.
Đơn cử như việc trẻ vứt rác đúng nơi quy định chính là đã góp phần cải thiện môi trường sống, giúp không gian sống trở nên sạch sẽ. Hiểu được điều này, trẻ sẽ có ý thức tốt, đồng thời lan tỏa ý thức này tới những người khác. Ngoài ra, các hoạt động tiếp xúc với thiên nhiên như chăm sóc cây xanh cũng hình thành ở trẻ thói quen bảo vệ mảng xanh, duy trì ý thức tốt ở trường, ở nhà hay nơi công cộng.
Dựa vào khả năng nhận thức của trẻ, giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non sẽ bao gồm những kiến thức cơ bản nhất, nhằm giúp trẻ hình thành lối sống lành mạnh, có ý thức với môi trường.
Nội dung bao gồm:
- Tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên: Dạy bé các thói quen tốt trong việc sử dụng tài nguyên như: Tắt điện khi không sử dụng, không lãng phí nước, sử dụng giấy đúng mục đích và tiết kiệm.
- Vứt rác đúng nơi quy định: Dạy trẻ bảo vệ môi trường bằng cách phân loại rác và để rác đúng nơi quy định dù đang ở nhà, ở trường hay những nơi công cộng.
- Lao động để bảo vệ môi trường: Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể chất như trồng cây xanh, vệ sinh lớp học, nhà cửa, lau chùi đồ chơi và các vật dụng khác.
- Hình thành các thói quen nhỏ giúp bảo vệ môi trường: Tập cho trẻ thói quen dọn dẹp đồ đạc gọn gàng, ngăn nắp, không phá hoại cây xanh, không hái hoa, nhặt rác khi thấy rác để không đúng nơi…
Có rất nhiều cách để giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non, ba mẹ có thể tham khảo một số cách dưới đây:
- Cho trẻ tham gia các hoạt động vì thiên nhiên: Các hoạt động có thể tổ chức gồm lau chùi bàn ghế, sắp xếp đồ chơi ngăn nắp, trồng cây, nhặt rác và vứt rác đúng nơi quy định.
- Tổ chức các chuyến tham quan nông trại và trang trại: Các chuyến đi thực tế này sẽ giúp trẻ được tiếp xúc với cây cối, động vật, học cách chăm sóc và nâng niu các loại cây, các loài động vật.
- Hướng dẫn trẻ phân loại rác: Giải thích cho trẻ tầm quan trọng của việc phân loại rác và tham gia phân loại rác cùng trẻ. Điều này giúp trẻ hiểu được tác hại của việc vứt rác bừa bãi là như thế nào.
- Khuyến khích thói quen tái sử dụng đồ đạc: Thông qua việc làm đồ thủ công, đồ chơi bằng các vật dụng đã bỏ đi, hạn chế xả rác ra môi trường.
- Giải đáp thắc mắc của trẻ về môi trường: Khơi gợi trí tò mò của trẻ với môi trường và giải đáp các câu hỏi của trẻ về môi trường, điều này sẽ giúp trẻ hiểu rõ hơn về môi trường sống cũng như vai trò của trẻ đối với việc bảo vệ môi trường.
Cho trẻ tham gia các hoạt động vì thiên nhiên (Ảnh: Freepik)
Giáo dục trẻ mầm non nói chung đều cần sự kiên nhẫn và tỉ mỉ. Ba mẹ cần lưu ý một số điểm dưới đây khi dạy trẻ bảo vệ môi trường:
- Giải thích cặn kẽ: Khi đứng trước bất kì thắc mắc nào của trẻ, hãy giải thích chậm rãi, kỹ lưỡng, sử dụng những hình ảnh có liên quan đến môi trường xung quanh, hoặc dễ hình dung để trẻ có thể hiểu được.
- Kiên nhẫn và kiềm chế cảm xúc: Bước đầu trong quá trình giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non có thể sẽ rất khó khăn vì bé còn khá lạ lẫm với những khái niệm này. Vì vậy, ba mẹ cần kiểm soát cảm xúc thật tốt và kiên nhẫn với trẻ.
- Đồng hành cùng con: Trong bất cứ hoạt động nào liên quan đến việc dạy trẻ bảo vệ môi trường, ba mẹ hãy làm cùng con, như: Cùng con sắp xếp đồ đạc, cùng tưới cây, cùng đổ rác, cùng quét dọn nhà cửa…
- Làm gương: Trẻ em luôn có xu hướng làm giống như những gì người lớn làm. Vì vậy, ba mẹ cần làm gương tốt cho trẻ trong việc bảo vệ môi trường để trẻ học theo.
Ba mẹ cần làm gương tốt cho trẻ trong việc bảo vệ môi trường để trẻ học theo
