Ở lứa tuổi mầm non, môi trường tiếp xúc với trẻ là đồ chơi bằng nhựa, gỗ, đất, cát là chính. Nếu như không kịp thời rèn luyện uốn nắn cho trẻ thói quen vệ sinh sạch sẽ thì sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và hình thành một thói quen không tốt cho trẻ. Chính vì vậy tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh nên giáo dục trẻ một số thói quen vệ sinh văn minh như rửa tay trước khi ăn, ăn xong xúc miệng, đánh răng, không nhặt thức ăn rơi để ăn, biết “chào, mời” trước khi ăn, biết ngồi ngay ngắn khi ăn, che miệng khi ho ngáp, khi ăn phải từ tốn không để thức ăn rơi vãi,...Khi trẻ ăn bố mẹ kịp thời uốn nắn khi trẻ có tật xấu: Trẻ ngậm cơm hoặc không ăn rau, thịt, cá,...Khi trẻ ăn phụ huynh nên tạo không khí vui vẻ, không quát mắn khi trẻ ăn chậm hoặc lỡ tay làm đổ thức ăn. Việc giáo dục các trẻ cần phải kiên trì bền bì và dùng lời nói phù hợp, tránh việc quát mắng trẻ trong giờ ăn.
Ví dụ: Một cách giáo dục rất đơn giản trong phương pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ đó là có nhiều trẻ có thói quen nói trống không, nói không đủ câu, khi trao đổi với người khác thì không nghiêm túc vừa đi vừa chào…bố mẹ nên chú ý và nhắc nhở trẻ vào những lúc ăn cơm hoặc buổi tối trước khi đi ngủ bố mẹ có thể cho trẻ xem một đoạn video về sự ngoan ngoan lễ phép như câu chuyện “ khỉ con không vâng lời” hay bố mẹ có thể kể cho bé nghe một câu chuyện về giáo dục lễ giáo cùng trẻ đàm thoại về câu chuyện vừa nghe sau đó giáo dục và uốn nắn dần trẻ.
Tác giả Phan Hồ Điệp từng viết: “Một em bé tự lập sẽ luôn trưởng thành, tự tin vào khả năng của bản thân, luôn vui vẻ và “tròn đầy” kỹ năng để hội nhập, kết nối toàn cầu. Các em sẽ là “trái ngọt” ba mẹ sẽ nhận được nếu biết cách ươm mầm và vun trồng”. Vì vậy bản thân tôi cũng luôn tâm niệm và luôn giáo dục trẻ các thói quen tự phụ vụ giúp trẻ tự biết làm những công việc phục vụ cho bản thân mà không phải lúc nào cũng nhờ vào sự giúp đỡ của người lớn.
Đối với một số phụ huynh qua thăm dò trao đổi thì rất nhiều phụ huynh thường hay làm tất cả mọi việc cho trẻ từ việc cho trẻ ăn, mặc quần áo cho trẻ, giúp trẻ đánh răng cột tóc…thậm chí còn rất nuông chiều thực hiện mọi điều trẻ thích.. Đây là hành động nuông chiều con quá mức và sẽ gây ra tác động xấu, tương lai trẻ sẽ sống theo thói quen dựa dẫm ỉ lại và không thích lao động. Theo chuyên gia IsmartKids “nếu chúng ta muốn trẻ trở thành một người độc lập, có khả năng ứng phó với các tình huống trong cuộc sống và giải quyết được những vấn đề gặp phải thì người lớn không nên làm thay, nghĩ thay hoặc quyết định thay cho trẻ, hãy tin rằng trẻ có thể làm được mọi việc và ủng hộ, động viên trẻ để trẻ cố gắng. Chính vì lẽ đó tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh không nên làm thay trẻ, hãy để các con tự làm những việc vừa sức như mỗi sáng thức dạy hãy nhắc nhở con dạy đúng giờ, tự gấp chăn màn, tự đánh răng xúc miệng, hay trước khi ăn cơm giao nhiệm vụ cho còn lấy bát thìa, chuẩn bị ghế cho các thành viên trong gia đình, hay nhắc nhở trẻ khi chơi xong phải tự dọn dẹp đồ chơi của mình và để đúng nơi quy định.
Việc giáo dục uốn nắn nếu nhắc nhở nói suông và nếu trẻ không thực hiện bố mẹ lại làm thay thì vô hình dung trẻ sẽ không coi trọng những lời nói của bố mẹ, khi dạy trẻ phụ huynh nên tránh làm thay trẻ, phải phân công công việc cụ thể cho trẻ và các thành viên khác đồng thời giải thích cho trẻ hiểu công việc đó để trẻ hiểu rằng mỗi người đều có trách nhiệm với công việc và hình thành thói quen làm việc. Cần tập và lặp đi lặp lại để trẻ hình thành thói quen, phụ huynh có thể hướng dẫn làm mẫu trẻ cách thực hiện nếu trẻ chưa rỏ.
- Bố mẹ cũng có thể dạy trẻ quét nhà, lau nhà, tưới cây hay trông em, nhặt rau, rửa chén bát hay chế biến những món ăn đơn giản. Khi giao cho trẻ một công việc, trẻ sẽ thấy mình là người quan trọng trong gia đình và có trách nhiệm thực hiện công việc một cách tốt hơn.
Hình ảnh trẻ nhặt rau, quét nhà giúp mẹ
- Luôn có những biện pháp khen thưởng, khích lệ, động viên công nhận trẻ đã hoàn thành công việc nào đó và đưa ra những lời nhận xét tích cực sau mỗi việc mà trẻ đã làm.
- Khi trẻ mắc lỗi hay lười biếng trong quá trình rèn luyện kỹ năng sống, bố mẹ chỉ nên động viên, khuyên bảo và uốn nắn cho trẻ bằng những lời nhẹ nhàng. Không nên để trẻ có tâm lý tiêu cực khi còn nhỏ. Ngược lại, nên khuyến khích và khen thưởng với những thành quả của trẻ, để trẻ biết hài lòng và yêu thích những công việc được giao.
Trẻ em là một đối tượng khá nhạy cảm, nếu trẻ được tiếp xúc với nền giáo dục tốt thì trẻ sẽ phát triển theo chiều hướng tốt và ngược lại. Do đó việc rèn luyện kỹ năng tự phục vụ cho trẻ cần được áp dụng càng sớm càng tốt và là phương pháp rất quan trọng và cần thiết trong quá trình phát triển của trẻ.
