11+ kỹ năng sống cho trẻ cần được ba mẹ rèn luyện từ sớm
Dạy kỹ năng sống cho trẻ là một việc vô cùng cần thiết, trẻ được ba mẹ trang bị các kỹ năng sống sẽ có tư duy, định hướng phát triển cá nhân một cách tốt nhất. Cùng Rabity tìm hiểu các kỹ năng sống cần thiết cho bé nhé!
Dạy kỹ năng sống cho trẻ có vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của bé. Do đó, ba mẹ nên tìm hiểu và thiết lập những kế hoạch phù hợp để giúp con tiếp thu một cách tốt nhất.
1. Kỹ năng sống là gì?
Theo tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hiệp Quốc (UNESCO): “Kỹ năng sống là năng lực cá nhân để thực hiện đầy đủ các chức năng và tham gia vào cuộc sống hàng ngày.”
Theo tổ chức y tế thế giới (WHO): “Kỹ năng sống là các kỹ năng mang tính tâm lý xã hội và kỹ năng về giao tiếp được vận dụng trong các tình huống hằng ngày để tương tác có hiệu quả với người khác và giải quyết có hiệu quả những vấn đề, những tình huống của cuộc sống hàng ngày.”
Tóm lại, kỹ năng sống là tập hợp những hành vi tích cực cũng như khả năng thích nghi cho phép mỗi cá nhân ứng phó hiệu quả với các thách thức và nhu cầu trong cuộc sống. Kỹ năng sống cho trẻ sẽ được xây dựng trong quá trình học tập và trải nghiệm thực tế trong cuộc sống. Với xu thế hội nhập quốc tế như ngày nay, dạy trẻ kỹ năng sống chính điều mà bất cứ phụ huynh nào cũng phải quan tâm để trang bị cho các bé những hành trang vững vàng phát triển và trưởng thành trong một thế giới thay đổi không ngừng.
Kỹ năng sống cho trẻ là gì?
2. Tại sao cần dạy kỹ năng sống cho trẻ từ sớm
Từ lúc bắt đầu tập nói, ba mẹ đã dạy cho trẻ cách ứng xử, chào hỏi như “chào ông, chào bà, ạ cô, ạ chú,…” và đây cũng chính là một trong những kỹ năng sống cho trẻ được ba mẹ rèn luyện từ sớm. Đến khi trẻ được cho đi học các bé còn được làm quen, tiếp xúc thêm với nhiều mối quan hệ khác như bạn bè, thầy cô. Đây là lúc ba mẹ cần dạy thêm các kỹ năng sống cho trẻ cơ bản để hòa nhập với môi trường xung quanh.
Ngoài ra, bé cần được dạy thêm các kỹ năng sống cho trẻ như rèn luyện ý thức, phát triển thể chất, tự, hình thành thói quen lành mạnh, lối sống tự lập,...hay dạy trẻ kỹ năng sống trong xã hội như: giao tiếp, hợp tác, làm việc nhóm,… Do đó, chúng ta nên có sự trang bị sớm về kỹ năng sống cho trẻ và có sự định hướng đúng đắn để không ảnh hưởng đến sự phát triển của các bé.
Đặc biệt trong thời buổi trẻ tiếp xúc với xã hội sớm như hiện nay, việc dạy kỹ năng sống cho trẻ là rất cần thiết. Việc hình thành các kỹ năng cơ bản trong sinh hoạt và học tập không những mang lại lợi ích cho sức khỏe mà còn giúp cho các bé sớm có ý thức để làm chủ bản thân, sống tích cực và hướng tới các điều lành mạnh cho bản thân cũng như xã hội.
Tại sao ba mẹ cần dạy kỹ năng sống cho trẻ từ sớm?
3. 11 kỹ năng sống cho trẻ ba mẹ cần biết cho trẻ mầm non
Ở độ tuổi mầm non là lúc trẻ bắt đầu hình thành và phát triển tư duy, nên việc dạy các kỹ năng sống cơ bản cho trẻ mầm non là vô cùng quan trọng, điều này sẽ giúp trẻ hình thành những thói quen tốt và phát triển cá nhân một cách tốt nhất. Dưới đây là các kỹ năng sống cơ bản cho trẻ mầm non bạn có thể dạy cho bé nhà mình.
3.1. Kỹ năng cho trẻ tự dùng thìa ăn
Kỹ năng tự ăn là một kỹ năng sống cho trẻ mầm non cần được ba mẹ rèn luyện cho bé từ sớm bởi nó vừa giúp bé có được tính tự lập vừa giúp việc chăm sóc bé của ba mẹ, thầy cô trở nên dễ dàng hơn. Bạn có thể rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ 24 36 tháng tuổi bằng cách này để tăng thêm khả năng tập trung cho bé trong khi ăn và cũng giúp bữa ăn gia đình thêm rộn ràng.
3.2. Dạy trẻ kỹ năng tự mặc quần áo hàng ngày
Việc cho con tự lựa chọn quần áo của mình sẽ giúp con thể hiện được chính kiến của mình từ những việc nhỏ nhất như lựa chọn màu sắc, họa tiết, kiểu dáng cho trang phục mình mặc hàng ngày. Và tự mặc quần áo cũng là một kỹ năng sống cho trẻ 3 4 tuổi mà ba mẹ cần rèn luyện cho bé, giúp bé rèn luyện tính tự lập từ sớm và cũng giúp ba mẹ, thầy cô chăm sóc bé tiện lợi hơn.
3.3. Dạy trẻ kỹ năng tự vệ sinh cá nhân
Các bạn có thể dạy kỹ năng sống cho trẻ 24 36 tháng tuổi bắt đầu từ những việc nhỏ nhất như rửa tay trước và sau khi ăn, rửa mặt khi thức dậy,…những việc này sẽ giúp hình thành ý thức giữ vệ sinh của bé. Khi bé lớn hơn, bạn có thể dạy thêm những kỹ năng sống cho trẻ 3 4 tuổi như đánh răng, tắm gội,...nhưng bạn cũng cần quan sát bé trong quá trình vệ sinh cá nhân bởi ở độ tuổi này bé thường rất thích nghịch nước và xà phòng nên nếu không được giám sát sẽ dễ bị ốm.
3.4. Dạy kỹ năng cho trẻ tự sắp xếp đồ đạc ngăn nắp
Biết sắp xếp đồ đạc ngăn nắp là một kỹ năng sống cho trẻ mà bạn có thể rèn luyện cho bé từ rất sớm và có thể bắt đầu từ những việc nhỏ nhất như nói bé để đồ vào vị trí cũ sau khi dùng xong, không vứt đồ dùng lung tung hay phải biết dọn dẹp đồ chơi của mình sau khi chơi xong. Từ những việc nhỏ trong thói quen hàng ngày như vậy sẽ rèn luyện và hình thành cho bé tính gọn gàng, ngăn nắp trong lối sống sau này.
3.5. Kỹ năng chăm sóc và bảo vệ môi trường
Với sự phát triển của nền kinh tế và công nghiệp, môi trường đang gặp phải nhiều thách thức rất lớn nên việc dạy trẻ kỹ năng sống bảo vệ môi trường là vô cùng cần thiết. Bạn có thể bắt đầu từ việc giáo dục nhận thức của trẻ về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường như cho trẻ xem phim ảnh, sách, truyện có chủ đề bảo vệ môi trường, sau đó hình rèn luyện các thói quen như bỏ rác đúng nơi quy định, biết tiết kiệm điện, nước, trồng và chăm sóc cây xanh,...Và song song đó, bạn cũng nên là tấm gương để trẻ noi theo vì trẻ em sẽ có thói quen bắt chước theo ba mẹ, người lớn xung quanh mình.
3.6. Kỹ năng ứng xử, giao tiếp
Ngay từ khi trẻ bắt đầu tập nói chúng ta đã dạy trẻ cách xưng hô với ba, mẹ, ông, bà đây cũng chính là một kỹ năng sống cho trẻ trong ứng xử, giao tiếp. Và theo các chuyên gia, chúng ta nên dạy kỹ năng giao tiếp cho trẻ ngay từ nhỏ vì đây là lúc não bộ của trẻ đang phát triển và tiếp thu nhanh nên sẽ giúp bé biết ứng xử lễ phép và cách cư xử đúng mực với mọi người. Bạn có thể dạy trẻ kỹ năng sống này bằng cách dạy trẻ cách chào hỏi, dạ thưa, hỏi thăm sức khỏe người lớn tuổi, trả lời bằng câu hoàn chỉnh có chủ ngữ, vị ngữ rõ ràng và biết xin lỗi, cảm ơn đúng lúc,...
3.7. Kỹ năng chia sẻ và giúp đỡ mọi người
Rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ biết cách yêu thương, quan tâm, giúp đỡ mọi người là vô cùng cần thiết và quan trọng đây cũng là một kỹ năng giúp bé có thể hình thành nhân cách thêm toàn diện. Những đứa trẻ được dạy kỹ năng chia sẻ và giúp đỡ mọi người cũng rất hiếu thảo và biết vâng lời, giúp quá trình bạn nuôi dạy trẻ trở nên dễ dàng hơn. Bạn có thể tập trẻ biết cách chia sẻ thức ăn với mọi người trong gia đình, chia sẻ với các bạn nhỏ có hoàn cảnh khó khăn hơn mình,...để hình thành kỹ năng này cho bé.
3.8. Kỹ năng tự lập
Những đứa trẻ tự lập sẽ giúp bạn giảm bớt đi nỗi lo trong việc nuôi dạy con rất nhiều vì các bé sẽ thường có suy nghĩ chín chắn và nhìn nhận các vấn đề thấu đáo hơn. Bạn cần tích lũy nhiều kỹ năng nhỏ cho bé như kỹ năng chọn quần áo, tự vệ sinh cá nhân, biết sắp xếp đồ đạc của mình,...để rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ mầm non có thói quen tự lập từ những việc nhỏ nhất.
3.9. Kỹ năng học hỏi, khám phá
Học hỏi, khám phá là một điều không thể thiếu trong quá trình lớn khôn của con nên vì vậy đây là một kỹ năng sống cho trẻ ba mẹ nên đặc biệt quan tâm. Ở độ tuổi này thì các bé thường có tính tò mò khá cao nhưng chưa phân biệt được những điều nên và không nên học do đó, ba mẹ nên quan tâm về sở thích của con có định hướng đúng đắn cho bé, đồng thời bạn cũng nên giới hạn nội dung của các kênh giải trí cho trẻ để bé có thể học hỏi những điều phù hợp với lứa tuổi của mình.
3.10. Kỹ năng phòng tránh nguy hiểm, xử trí khi bị lạc
Mặc dù trẻ em sẽ luôn nằm trong tầm quan sát của gia đình và thầy cô, trường học nhưng chúng ta cũng không nên chủ quan mà không đề phòng các tình huống nguy hiểm. Trong một vài tình huống bất ngờ có thể xảy như đi lạc hay được đón muộn nếu trẻ chưa được ba mẹ trang bị kiến thức thì có thể dễ dàng bị người xấu dụng. Bạn có thể dạy trẻ kỹ năng sống để phòng tránh nguy hiểm bằng cách nói trẻ không được nhận đồ từ người lạ nếu không có sự cho phép của ba mẹ, không đi theo bất kỳ ai ngoài người thân trong gia đình và bạn nên cho trẻ học thuộc tên, số điện thoại của ba mẹ cùng với địa chỉ của nhà mình.
3.11. Dạy trẻ kỹ năng dọn dẹp nhà cửa
Dọn dẹp nhà cửa là một trong các kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi mà bạn nên hình thành từ lối sống hàng ngày. Khi 5 tuổi, bé đã có thể giúp mẹ quét nhà, lau dọn nhà cửa hoặc bạn có thể nhờ bé rửa, úp chén đũa sau khi ăn,... từ những việc này sẽ giúp bé hình
